تحلیل کالبدی میدان های تاریخی ایران

نویسندگان

نرگس آقابزرگ

حشمت الله متدیّن

چکیده

چگونگی هویت بخشی به فضاهای شهری امروز از مسایل چالش برانگیز در معماری و شهرسازی ایران است. مطالعه و استخراج ویژگی های زیبایی شناختی فضاهای شهری تاریخی ایران، به منظور تداوم هویت نسخه امروزین آنها لازم و ضروری است. میدان لزوماً یک فضای شهری نیست، اما همان طور که در تاریخ دیده شده، به تدریج با قرارگیری در بافت شهر توانسته تبدیل به فضایی شهری با بدنه های طراحی شده، شود. بررسی زیبایی شناسی کالبدی این نوع از میدان های تاریخی به شناخت ویژگی های خاص آنها می انجامد. اغلب پژوهش های مرتبط با ویژگی های فضاهای شهری تاریخی به صورت پراکنده و غیر منسجم است. برای این منظور در مقاله حاضر، دستاوردهایی که پیرامون ویژگی های فضاهای شهری تاریخی ایران متداولند در چهار میدان انتخابی مورد مطالعه قرار گرفتند. ویژگی های متداول فضاهای شهری از این قرارند: هر فضا برای اینکه تعریف شود، باید عناصری تحدید کننده داشته باشد، در تمام فضاهای شهری، به وفور گوشه های راست و تأکید در محور های تقارن دیده می شود، در دسترسی به تمامِ فضاهای شهری ایرانی، همواره یک تداومِ فضایی وجود داشته است، ایرانیان هر جا فضای بازی در شهر می یافتند، در صورتی که با عملکرد فضا، مغایرتی نداشت، از آب نما یا گیاهان یا هر دو استفاده می کردند، در تمام فضاهای ایرانی اعم از شهری یا معماری، عناصر معماری خاص ایرانی استفاده می شده است. با بررسی این ویژگی ها و طبقه بندی آنها در قالب اصول زیبایی شناسانه، می توان لایه های نظام حاکم بر عناصر میدان و چگونگی ترکیب آنها را نتیجه گیری کرد. در پایان لایه های نظام حاکم بر میدان ها به طور خلاصه، به صورت «نظام عناصر» شامل نظام های عناصر معماری، عناصر طبیعی، عناصر مصنوع ثابت و موقّت و «نظام ترکیب» شامل نظام ترکیب عناصر، نظام هندسی، نظام فضایی، نظام رنگ و نور و نظام مصالح تقسیم بندی می شوند. می توان از این نظام های لایه ای در طراحی فضاهای شهری امروزی استفاده کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل کالبدی میدان‌های تاریخی ایران

چگونگی هویت‌بخشی به فضاهای شهری امروز از مسایل چالش‌برانگیز در معماری و شهرسازی ایران است. مطالعه و استخراج ویژگی‌های زیبایی‌شناختی فضاهای شهری تاریخی ایران، به منظور تداوم هویت نسخه امروزین آنها لازم و ضروری است. میدان لزوماً یک فضای شهری نیست، اما همان‌طور که در تاریخ دیده شده، به تدریج با قرارگیری در بافت شهر توانسته تبدیل به فضایی شهری با بدنه‌های طراحی شده، شود. بررسی زیبایی‌شناسی کالبدی ای...

متن کامل

آشنائی و تحلیل باغ های تاریخی روستائی ایران

این مقاله ضمن شناسایی و معرفی باغ های تاریخی روستایی ایران، تلاش می‌نماید ویژگی‌های این باغ‌ها را ارائه و آن‌ها را مورد بحث و بررسی قرار دهد. روش تحقیق در این مقاله عمدتاً مبتنی بر مراجعه به مصادیق بوده است. در کنار این شیوه از منابع مکتوب مرتبط نیز جهت تکمیل اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است. در ابتدای مقاله فهرستی از بیش از شصت باغ تاریخی روستایی (خانی) که از نقاط مختلف ایران شناسایی شده‌اند ا...

متن کامل

راهبردهای باززنده سازی میدان های تاریخی (نمونه موردی: میدان صاحب آباد تبریز)

انسان در طول سالیان طولانی در محل زندگی خود مکان­هایی را به انجام فعالیت­های گروهی اختصاص داده است. یکی از این مکان­ها، میدان­ها هستند. علی­رغم وجود خاطرات جمعی مردم از فضاهای عمومی از جمله میدان­ها و برقراری تعاملات اجتماعی و اهمیت میدان به­عنوان عنصر هویت­بخش شهرها در طول تاریخ، از بین رفتن میدان­های تاریخی چالش مهمی در شهرهای کنونی به­شمار می­آید. از این رو هدف مقاله حاضر، ارائه راهبردهایی د...

متن کامل

دوره‌بندی تاریخی کالبدی مسجد جامع ساوه

SAVEH JAME mosque was erected in different periods like Isfahan's and Ardestan's Jame. Consideration of these constructions provides a lot of information about Iranian architecture evolution. Therefore, scholars analyze and separate the historical and physical periods in these buildings to understand Iranian architecture and the process of conversions correctly, based on historical method. Main...

متن کامل

ارتقاء عملکردی – کالبدی گذر تاریخی هفت منبر

 بیرجند با جمعیتی برابر ١٧٠ هزار نفر، شهر کوچکی در جنوب خراسان است. ساختار شهر حاصل ترکیب دو فرم ساختاری مختلف است: بافت ارگانیک و بافت شطرنجی. بر اثر ایجاد شبکه شطرنجی، بافت ارگانیک از نظر کارایی بافت دچار بی نظمی ها و دگرگونی هایی شده است. در بخش های منظم و شطرنجی، معابر اصلی از نظر عملکردی فعال بوده اما در بافت ارگانیک، مناطق قدیمی پراکنده و ایزوله هستند.«گذر هفت منبر» نیز گذری تاریخی است که...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله علمی-ترویجی منظر

ناشر: مرکز پژوهشی هنر، معماری و شهرسازی نظر

ISSN 2008-7446

دوره 6

شماره 26 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023